Halil Kaya
Tarladan market raflarına ulaşan ürünlerde görülen yüksek fiyat farkı, genellikle üretici ile aracı arasındaki dağılımın adaletsiz olmasından kaynaklanmaktadır. Tarımda üreticiye ödenen fiyatlar genellikle çok düşük olurken, bu ürünler market raflarındaki tüketici fiyatlarıyla karşılaştırıldığında ciddi bir fark ortaya çıkmaktadır. Peki, bu durumun sebepleri nelerdir?
Tarım ürünlerinin tarladan markete ulaşana kadar birçok aşamadan geçmesi ve her aşamada maliyetin artması, bu fiyat farkının temel sebeplerinden biridir. Üretici, emeğini ve zamanını ürüne yatırırken, aracılar ve toptancılar bu ürünleri satın alıp piyasaya sunma sürecinde kendi kar marjlarını eklemektedirler. Bu da nihai tüketiciye ulaşan fiyatın yüksek olmasına neden olmaktadır.
Diğer bir sebep ise rekabetin yetersiz olmasıdır. Üretici, genellikle tek bir alıcıya bağımlı olabilir ve bu alıcı istediği fiyatı dayatabilir. Üretici bu durumda pazarlık gücünü kaybeder ve düşük fiyatlarla satış yapmak zorunda kalabilir. Aracılar ise bu durumu fırsata çevirerek ürünleri düşük fiyattan alıp yüksek fiyattan satış yapabilirler.
Gelir adaletsizliğini çözmek için ise tarımda şeffaf ve adil bir fiyat politikası oluşturulması gerekmektedir. Üreticinin emeğinin karşılığını alabileceği, aracıların aşırı kar marjlarıyla değil adil bir şekilde kazanabileceği bir sistem kurulmalıdır. Ayrıca tarımda rekabetin artırılması ve üreticiye daha fazla pazarlık gücü tanınması da bu sorunun çözümünde etkili olacaktır. Ancak tüm paydaşların işbirliği içinde çalışmasıyla bu adaletsizlik ortadan kaldırılabilir ve tarladan markete ulaşan ürünlerin fiyatlarındaki fark daha makul seviyelere çekilebilir.
